Aurora nostri temporis

„Aurora nostri temporis” (z łac. Jutrzenka naszych czasów)
Wystawa o relacji teraźniejszości z pojęciem i wyobrażeniem antyku

3.12.2022-28.02.2023

Miejsca wystawy:
BWA / Dworzec PKP w Tarnowie, Pl. Dworcowy 4, wstęp wolny
oraz Muzeum Okręgowe w Tarnowie – Muzeum Historii Tarnowa i Regionu, Rynek 21, wstęp w cenie biletów do Muzeum

W dniach 23-24.02 (czwartek-piątek) wystawa czynna w innych godzinach: 7:30-15:30.
W dniu 27.02 (poniedziałek) dodatkowy dzień otwarcia wystawy, czynna w g. 9:00-17:00.

Wernisaż w piątek 2.12, g. 18:00 / 19. Festiwal Sztuki im. Bogusława Wojtowicza

Kuratorka i kurator: Matylda Prus, Stach Szabłowski

Artyści i artystki: Bezimienny, Rafał Bujnowski, Veronika Hapchenko, Marcin Maciejowski, Maciej Nowacki, Laura Pawela, Konrad Pustoła, Łukasz Radziszewski, Filip Rybkowski

oraz prace z kolekcji Małopolskiej Fundacji Muzeum Sztuki Współczesnej: Supergrupy Azorro, Moniki Sosnowskiej, Krzysztofa Zielińskiego

W programie wystawy:
Sobota 3.12
- g. 12:00 Kuratorskie oprowadzanie po wystawie „Aurora nostri temporis” z udziałem artystów i artystek
- g. 13:00 „W poszukiwaniu antyku” – spacer po Tarnowie, prowadzenie: Barbara Bułdys
Rozpoczęcie przy galerii BWA w budynku Dworca PKP, zakończenie w Parku Strzeleckim / wstęp wolny
- sobota z wystawami ArtFestu: „Aurora nostri temporis” (Dworzec PKP, wystawa czynna w g. 9:00-17:00), Mariusz Wilczyński „Zabij to…” (Pałacyk Strzelecki, wystawa czynna w g. 12:00-19:00)
Niedziela 26.02, g. 12:30 i 15:00 Ostatnia niedziela z wystawą, oprowadzanie Ewy Łączyńskiej-Widz
Poniedziałek 27.02, g. 9:00-17:00 Dodatkowy dzień otwarcia wystawy


            Wystawa poświęcona jest relacji teraźniejszości z pojęciem i wyobrażeniem antyku.
            Idąc tropem tego pojęcia, zwracamy się instynktownie w stronę basenu Morza Śródziemnego, ku wiekom poprzedzającym początek tak zwanej naszej ery oraz ku kilku pierwszym stuleciom, które po tym początku nastąpiły. Pamiętamy jednocześnie, że w starożytności kultura antyczna jeszcze nie istniała. Powstała znaczenie później jako pewien konstrukt, dzieło nowożytnej Europy, budującej dla siebie system, umieszczonych w przeszłości, punktów odniesienia.
            A my? Gdzie powinniśmy szukać antyku współczesności? Kiedy miał miejsce świt „naszych czasów”, w teraźniejszości, w której jesteśmy zanurzeni?
            Tworząc wystawę „Aurora nostri temporis” wychodzimy z założenia, że istnieje wiele różnych, równolegle istniejących antyków. Nie tracimy z oczu klasycznej definicji tego pojęcia. Proponujemy jednak zobaczyć antyk również jako kategorię ruchomą, przemieszczającą się w czasie i przestrzeni. W tym znaczeniu antyk jest wyobrażeniem na temat źródeł, z których wypływa teraźniejszość. To wyobrażenie początków, które zaważyły na kształcie współczesności, ale już do niej nie należą ulegając estetyzacji, muzealizacji, idealizacji, a także, co nieuchronne, mitologizacji.
            Na Documenta w Kassel w 2007 roku Roger M. Buergel i Ruth Noack stawiali pytanie: Is modernity our antiquity? Czy naszym antykiem jest nowoczesność?
            Na wystawie „Aurora nostri temporis” proponujemy poszukać antyku teraźniejszości jeszcze później - około roku 2000. Dystans, który dzieli nas od tej cezury w kategoriach historiograficznych może wydać się niewielki. Dwie dekady, jedno pokolenie. Poszukiwania antyku współczesności prowadzimy jednak w czasach, w których jedno pokolenie to cała epoka; zresztą w dziedzinie nowych technologii epoki trwają jeszcze krócej.
            Punktem wyjścia wystawy jest pochodząca z kolekcji Małopolskiej Fundacji Muzeum Sztuki Współczesnej praca Supergrupy Azorro pod tytułem „Pyxis systematis domestici quod video dicitur”.To film drogi o czterech artystach, którzy na początku XXI wieku przemierzają Środkową Europę w podróży z Krakowa do Wiednia. Zarówno artyści, jak i wszystkie napotkane po drodze osoby porozumiewają się wyłącznie po łacinie. Celem wyprawy jest zaś dostarczenie kasety wideo do pewnego austriackiego muzeum.
            Łacina jest językiem martwym, ale status martwej - chciałoby się powiedzieć „antycznej” - technologii ma również standard VHS, którego artyści używają w filmie jako nośnika swojej sztuki.
W pracy Azorro krzyżują się dwa ważne dla wystawy wątki. Jeden to uniwersalizm, wyprowadzonej z wyobrażenia antyku, kultury klasycznej. Drugim jest akceleracja przemian cywilizacyjnych, których doświadczamy w ostatnich dekadach – dziesięcioleciach, w których coraz trudniej oddzielić pojęcia cywilizacji i technologii.
            Dlatego właśnie współczesnego antyku poszukujemy w okolicach roku 2000 – na progu nowego millennium, w epoce młodego internetu, w czasach ustrojowej transformacji, w Polsce stojącej na progu Unii Europejskiej (kolejnego wielkiego uniwersalnego projektu realizowanego na naszym kontynencie; pierwszym było Cesarstwo Rzymskie). O świcie cyfryzacji wszystkiego i wszystkich dziedzin życia.
            Dynamikę wystawy opieramy na dialogu prac z epoki (czyli powstałych około roku 2000), z powstającymi obecnie dziełami, których autorzy i autorki na różne sposoby odwołują się do pojęcia antyku, rozumianego zarówno w bliskiej, jak i historycznej perspektywie. Zwracamy uwagę na współczesne użycie kojarzonych z kulturą antyczną figur, takich jak motywy mitologiczne, estetyka ruin czy nawiązania do estetyki klasycznej. Jednocześnie nie tracimy z oczu zabytków i reliktów starożytnych technologii, które jeszcze niedawno (pokolenie temu) miały status nowości.
            Wystawę „Aurora nostri temporis”, postrzegamy jako przypis, a także pożywkę do dyskusji na temat tego, w jaki sposób współcześnie przeżywamy, wyobrażamy sobie i konstruujemy czas, przeszłość i historię. Co w kulturze nieustannej aktualizacji operacyjnych systemów rzeczywistości, oznaczają takie pojęcia jak „dawno” czy „starożytność”? Co w cywilizacji permanentnej zmiany jest stałe i uniwersalne, a co jest w niej mitem? Wierzymy, że pojęcie antyku, tak istotne dla europejskiej kultury, okaże się jeszcze raz przydatne i przybliży nas do odpowiedzi na te pytania.


Partner wystawy: Muzeum Okręgowe w Tarnowie

Posłuchaj o wystawie:

- Radio Kraków / audycja „Koło Kultury” - o wystawie rozmawiają kurator Stach Szabłowski i artysta Łukasz Radziszewski, program prowadzi Jolanta Drużyńska. KLIK

Mecenas: ZAiKS / Fundusz Popierania Twórczości